آمادگی قبل از بارداری (7)
در حقیقت باید گفت شش ماه پیش از تصمیم به داشتن فرزند، زن و مرد باید در شرایط و موقعیت زندگی و برخی از فعالیتها و بهویژه در چارچوب تغذیه خود دگرگونیهایی را به وجود بیاورند. در این بخش، گفتگویی درباره تغییرات و دگرگونیهایی داریم که مادر باید در زندگی خودش رعایت کند تا بتواند فرزندی سالم داشته باشد.
مورد
اول بدون تردید تغذیه متعادل، متوازن و کامل است؛ که در 5 زمینه بحث می شود: بخش
اول - میوه و سبزی: در مورد میوه ها باید با توجه به شرایط جسمی مادر از انواع
میوه استفاده کرد. مثلا در مبتلایان به بیماری قند، استفاده از بعضی از میوهها و
کنار گذاشتن برخی از آنها ضرورت دارد. سبزیهای سبز و سبزیهای زرد پررنگ، بدون
تردید فایده بیشتری خواهند داشت. بخش دوم - شیر، لبنیات بخش سوم - انواع پروتیینها
بهویژه گوشت و تخم مرغ بخش چهارم - نان و یا گندم و سایر غلات و برنج و حبوبات
بخش پنجم - حداقل هشت تا ده لیوان آب باتوجه به وزن مادر و گنجایش لیوان آب. این
پنج مورد اهمیت ضروری دارد تا تعادل و توازن لازم را بهوجود بیاورد. سایر نکاتی
که باید رعایت شود: - دریافت کلسیم باید دو برابر شود - میزان آهن بیشتری باید
مصرف شود -الیاف گیاهی را باید بیشتر مورد استفاده قرار دهد. -
اما
در خصوص ویتامینها باید به مطلب مهمی توجه کرد و آن این هست که ویتامینهای B و C به سبب اینکه در آب حل میشوند
و اضافه آن در آب دفع میشود، معمولا کمی استفاده بیشتر آن ضرر و زیانی نخواهند
داشت؛ اما ویتامینهایA,D,EK هم در چربی حل
میشوند و هم میتوانند در چربی ذخیره بشوند؛ بنابراین مقدار اضافی آنها در بدن
باقی میماند. مصرف بیش از اندازه ویتامین E میتواند
موجب حتی نقص عضو در فرزندش بشود. در خصوص ویتامین A بهتر
است که فقط از مواد غذایی استفاده شود و مکمل ویتامین در این مورد استفاده قرار
نگیرد. - از مصرف نمک، قند و شکر پرهیز کند؛ - چای و قهوه حداکثر دو فنجان در روز
مصرف شود. و آنچه که بهعنوان کولا، پپسی، کک و چیزهای دیگر میشناسیم، تقریبا
نباید مصرف بشود؛ برای اینکه متأسفانه در مصرف چای و قهوه اضافه، خطر سقط جنین
وجود دارد. - قرصهای رژیمی حتما باید متوقف شود؛ - جیوه میتواند مسئلهآفرین
باشد، جیوه در دو منبع اصلی برای همه انسانها و برای مادر خطرناک است؛ یکی در
دندانپزشکی، به دلیل اینکه آهستهآهسته مقداری از آن رها شده و جذب میشود و دوم
در ماهیها است، مخصوصا ماهیهای بزرگ و ماهیهایی که عمر طولانی دارند، مقدار
جیوه فراوانی دارند و این کاملا میتواند برای جنین ویرانگر باشد و به همین جهت
است که شاید حتی وقتی که ماهیها در آبهای نسبتا پاک و صاف هستند، شاید بهتر آن
باشد که مادر از خوردن ماهی در دوران بارداری خودداری کند. - محیط آلوده، هوای
آلوده، مخصوصا محیطی که با مواد شیمیایی و یا گازهای مختلف همراه است میتواند
برای مادر آزاردهنده باشد. حتی رنگ اتاق، یا رنگ ساختمانها
مخصوصا اگر تازه باشد و یا رنگ مویی که خانمها استفاده میکنند، در چنین روزهایی
میتواند برای فرزندشان بسیار بد باشد. - رابطه جنسی تا هشت ماهگی اشکالی ندارد؛
اما در ماه آخر و بهویژه دو هفته آخر بهتر است متوقف شود و یا حتما اصول و نکاتی
رعایت شود، درغیراینصورت میتواند پیامدهای منفی داشته باشد. - حمام گرفتن به مدت
پانزده دقیقه مشروط بر این که درجه حرارت زیاد نباشد، یعنی در حد 37 درجه باشد
اشکال نخواهد داشت. - سونوگرافی یا ام آر ای و دستگاههای حفاظت در فرودگاهها هیچگونه
خطری را برای مادر نخواهد داشت؛ - سفر با هواپیما بهتر است که مدتش کوتاه باشد.
یعنی فاصلههای بلندمدت را هم باید به بخشهای کوچکی تقسیم کرد. اگر مادر فشار خون
یا مشکلات تنفسی دارد در این زمینه باید توجه ویژهای داشته باشد، و مخصوصا میزان
اوجگرفتن هواپیما اهمیت خواهد داشت. اگر مادری، در گذشته مسئله لختهشدن خون
داشته، یا سقط جنینهای بدون علت مشخص، یا بیماری قند و یا مشکلاتی درخصوص جفت،
بارداری دو قلو یا چند قلو دارد، احتمالا پرواز با هواپیما مسائل و مشکلاتی را بهوجود
میآورد. بهترین زمان پرواز بین دوازده هفته تا هجده یا بیست هفته میباشد؛ یعنی
بین ماه سوم تا پنجم. اما به هرحال دو یا سه هفته
نزدیک به زمان وضع حمل، وقت مناسبی به جهت پرواز نخواهد بود؛ مگر اینکه پس از
معاینه دکتر و اجازه کتبی او باشد. در خصوص اتومبیل، به هیچ وجه مدت نشستن نمی
تواند بیش از 4 یا 5 ساعت باشد، این چند ساعت هم باید به قسمت های یک یا دو ساعت
تقسیم کرد ، و هر یک یا دو ساعت مادر حتما باید پیاده شود و چند قدمی راه برود و
کمربند را هم زیر شکمش می بندد. اما سفر کشتی تقریبا در ماههای آخر توصیه نمیشود
به سبب تغییراتی که در هوای کشتی است، نوع بیماریها و ویروسهایی که معمولا در
کشتیها وجود دارند. - واکسن آنفولانزا در دوران
بارداری اشکالی ندارد؛ بهویژه اگر بین پنج تا شش ماهگی مادر باشد مطالعات نشان میدهد
که احتمال دارد اگر مادر گرفتار این بیماری بشود، فرزندش گرفتار بیماری شدیدی
مانند اسکیزوفرنی بشود؛ به همین جهت در این زمینه به هیچوجه نمیشود ریسک کرد. -
مواد مخدر از هر قبیل، مشروب و سیگار ویرانگر هستند. مطالعات نشان میدهد که مادری
که داروهایی نامناسب، سیگارو مشروب را در دوران بارداری استفاده میکند خطر بسیار
زیاد سقط جنین و مردن فرزند دارد. جثه نوزاد کوچک و اندازه مغز او کمتر از حالت
عادی است؛ صورت معمولا بههم ریخته است؛ هماهنگی بین اعضای بدن و بهویژه مراکز
فرماندهی وجود ندارد. عقبافتادگی ذهنی ... و گرفتاریهایی از این قبیل هست. حافظه
و یادگیری در یک چنین کودکی بسیار کم و متأسفانه مسئله کاهش هوش و خطر بیماریهای
فراوان فیزیکی و روانی را به دنبال دارد. - ایکس –ری یا
گرفتن عکس کاملا باید متوقف شود مگر مقدار، بسیار بسیار کم آن که برای عکسبرداری
دندان استفاده میشود؛ - بیماریها و گرفتاریهای روانی مادر گاه شرایطی رابهوجود
میآورد که کاملا میتواند زندگی فرزندش را بههم بزند؛ به بیان دیگر مادری
گرفتار برخی از اختلالات روانی است که مثلن کورتیزون یا ادرنالین او بیش از حد
ترشح میکند این مسئله موجب اشکالات فراوانی در زمینههای مختلف زندگی کودک خواهد
شد و به همین جهت است که بیماریهای روانی درحالیکه باید معالجه بشوند مصرف داروها
در یک چنین دورهای حتما باید با نظر پزشک متخصص و آگاهی از حاملگی و بارداری زن
بشود. - حضور و وجود گربه در خانه میتواند مسئلهساز باشد، مو و مدفوع و ادرار او
میتواند تأثیرات بدی بر روی جنین بگذارد و به همین جهت است که دوری از آن ضرورت
دارد. گاو ، گوسفند و خوک هم آسیبزننده هستند؛ اما به هیچوجه قابل مقایسه با
گربه نیستند. - کار و فعالیت بیش از حد و سنگین
صرف نظر از ارتباط مستقیم آن از نظر روانی میتواند زندگی مادر را با مشکلاتی
همراه کند - ورزش گرچه لازم است و تقریبا روزی چهل دقیقه در حدی که ضربان قلب از
صد و چهل نگذرد ضروری است؛ اما در مواردی میتواند کاملا مضر و خطرناک باشد، وقتی
که هوا گرم و مرطوب است، وقتی که مادر تب دارد، وقتیکه با بیماری همراه است و یا
ورزشهایی که تند و شدید هستند نوع ورزشهایی که ضربتی هستند، و بهویژه کشش مفاصل
را دارند؛ یا مادرانی که فشار خون دارند.