نوزادان پس از تولد صدای مادر را تشخیص می‌دهند، کودک
شما صداها را از زمانی که در رحم بوده، می‌شنیده است، از سه ماهه دوم، کودک شروع
به شنیدن صدای شما و صدای اعضای دیگر خانواده می‌کند. وقتی متولد می‌شود، صدای
مادرش اولین چیزی است که تشخیص می‌دهد.
درست است که نوزادان قادر به صحبت کردن نیستند،
اما احساسات نهفته در حرف‌های طرف مقابل، برای آنها پنهان نمی‌ماند، محققان به این
نتیجه رسیده‌اند که نوزادان از سن ۷ ماهگی می‌توانند صدای انسان و احساسات پیوسته
با آن را تشخیص دهند.
برای بیشتر نوزادان، صداهای محیط بلند و واضح
هستند. کودک تازه متولد شده ممکن است با صدای بلند جاروبرقی یا صداهای ناگهانی
بلند گریه کند. برعکس اگر موسیقی آرام برای او بگذارید، ممکن است آرام شده یا به
آرامی با موسیقی خود را حرکت دهد.
اگر
چه باید مدتی چند ماهه را صبر کنید تا نوزاد شما در پاسخ به شما، از خودسر و صدا
در بیاورد، اما او از همان ابتدای زندگی به شما گوش می‌دهد. باید به نحوه واکنش
نوزادتان به صدای خود یا همسرتان توجه کنید. مثلاً اگر نوزاد در گهواره گریه می‌کند،
توجه کنید وقتی صدای شما را از نزدیکی می‌شنود، چقدر آرام می‌شود. همچنین باید
توجه کنید که هنگامی که شما از تن صدای محبت‌آمیز و آرام کننده استفاده میکنید،
نوزادتان چگونه توجه نشان می‌دهد.
پیش
از اینکه نوزادتان بتواند صحبت کند، کاملاً پر سر و صدا خواهد بود. گریه او باعث
می‌شود نیازهایش برطرف شوند. علاوه بر این، نوزادان عطسه، سکسه، خرناس، و خرخر نیز
دارند. همه این صداها زیبا و دلنشین هستند پس تا وقتی که این صداها را می‌شنوید از
آنها لذت ببرید.
نوزادان با توانایی یادگیری زبان متولد می شوند و
یادگیری در هنگام تولد آغاز می شود و این امر طبیعی است. فرقی نمی کند والدین به
چه زبانی صحبت کنند، تمام کودکان یک زبان را به همان شیوه یاد می گیرند. این
یادگیری در سه مرحله اساسی صورت می گیرد.
مرحله اول صداهای یادگیری
نوزادان و کودکان طبیعتاً به صداها
علاقه دارند. آنها بطور طبیعی صدا در می آورند و معمولاً صداهایی که درمی آورند
نامفهوم و غرغر مانند است. بیشتر نوزادان تا قبل از شش ماهگی شروع به درآوردن این
گونه صداها می کنند.
حرف زدن با کودک بسیار مهم است. او دوست
دارد که صدای شما را بشنود. حتی اگر متوجه چیزی که می گویید نشود، کم کم با صدای
شما آشنا می شود. وقتی صحبت میکنید،
او یاد می گیرد که بعضی صداها در زبان شما رایج و متداول هستند و او به آنها عادت
می کند.
هنگامی که نوزادان متولد می شوند، می توانند صداها
را به زبان های دنیا ایجاد کنند و بشنوند.این
حدود ۱۵۰ صدا در حدود ۶۵۰۰ زبان است! با این حال، هیچ زبانی از همه ۱۵۰ صدا
استفاده نمی کند. صداهایی که یک زبان استفاده می کند واج نام دارد. بعضی از زبان
ها از واج بیشتری استفاده می کنند و برخی از آنها کمتر.
در این مرحله، نوزادان یاد می گیرند که کدام واجها
به زبانی که در حال یادگیری آن هستند، تعلق دارد و چه واج هایی به آن تعلق ندارد.
توانایی تشخیص و تولید این صداها “واج شناختی” نام دارد، که برای کودکان در حال
یادگیری خواندن، مهم است.
مرحله دوم یادگیری کلمات
در این مرحله، کودکان اساسا یاد می گیرند که چگونه
صداهای یک زبان با هم معنا دار می شوند. به عنوان مثال، آنها یاد می گیرند که
صداهای م، آ، م، آ، ن به چیزی تعلق دارد که آنها را در آغوش می گیرد و به آنها غذا
می دهد و به او مامان می گویند. این یک گام مهم است، زیرا همه چیزهایی که ما می
گوییم تنها یک جریان از صداهاست. برای تشخیص این صداها، یک کودک باید قادر به
تشخیص این باشد که یک کلمه در کجا به پایان می رسد و کلمه بعدی در کجا شروع می
شود. اینها “مرزهای کلمه” نامیده می شوند.
با این حال، این دقیقا به این معنی نیست که کودکان
در حال یادگیری هستند. در واقع آنچه که کودکان یاد می گیرند، “واژک” است، که ممکن
است کلمه باشد یا نباشد. این آنقدر ها که به نظر می رسد گیج کننده نیست. واژک فقط
یک یا چند صدا است که یک معنی دارد، مانند کلمه مامان. اما کلمه “مامان ها” دارای
دو واژک “مامان” و “ها” می باشد.
کودکان در این مرحله می توانند تشخیص دهند که ها
به معنای « بیش از یک» است و می دانند وقتی که این صدا به سایر کلمات اضافه می
شود، به این معنی است که همان چیز « بیشتر از یکی » است.
کودک با ربط دادن کلمات به معنایشان،
زبان را یاد می گیرد. کودکان با گوش دادن و نه با حرف زدن است که معنای کلمات را
یاد می گیرند. گوش دادن به کلماتی که در طول فعالیت های روزانه بکار می برید به
کودک کمک می کند تا معنای آن کلمات را یاد بگیرد.
مرحله سه – یادگیری
جملات
دایره کلمات کودک بعد از سال اول رشد
سریعتری می یابند. ولی بین ماه های 12 تا 18، رشد دایره کلمات اغلب کند می شود.
اغلب کودکان تا 18 – 24 ماهگی، شروع به
یاد گرفتن کلمات بیشتری را با سرعت بیشتر یاد می گیرد. بین ماه های 21 و 24 او
شروع به استفاده از کلمات مرکب مانند "توپ من" می کند. بین سنین 24 تا
36 ماهگی، کودکان دایره کلماتی در حدود چند صد کلمه دارند.
در این مرحله، کودکان یاد می گیرند چگونه جملات را
به وجود بیاورند. این بدان معنی است که آنها می توانند کلمات را در جهت درست قرار
دهند. به عنوان مثال، آنها یاد می گیرند که به زبان فارسی بگویند “من یک کوکی می
خواهم” و “من یک کوکی شکلاتی می خواهم”، نه اینکه بگویند “می خواهم من یک کوکی ” و
یا “من یک شکلاتی کوکی می خواهم”.
در حدود سن 2 سالگی، کودکان شروع به
پرسیدن سوالات ساده می کنند. برای مثال فرزندتان ممکن است به چیزی اشاره کند و
بپرسد "اون چیه؟". او می خواهد نام آن چیز را بداند. او این سوال را در
مورد هر چیزی که می بیند می پرسد.
این نوع سوالات ممکن است آزاردهنده
شوند، ولی از اهمیت زیادی برخوردارند. باید حتماً به این سوالات پاسخ دهید. در 3
سالگی کودکان شروع به پرسیدن سوالات فراوانی می کنند. این یعنی رشد زبان در آنها
پیشرفت بیشتری دارد. آنها اغلب سوالاتی می پرسند که با "چرا" و
"چیه" کامل می شود. سعی کنید از تعدد این سوالات ناراحت نشوید و حوصله
به خرج دهید و تا جائیکه می توانید جواب آنها را بدهید.