خوراکی هایی که تراکم کالری بالا اما ارزش تغذیه ای پایینی دارند باعث بروز بلوغ زودرس می شود.
ما نمی توانیم ادعا کنیم که دقیقا مصرف گروهی از خوراکی های خاص باعث بروز بلوغ زودرس در کودکان می شود اما برخی از عادت ها و الگوهای غذایی می توانند باعث بلوغ زودرس شوند که کاهش رشد قدی پس از رسیدن به سن بلوغ، مخصوصا در دختربچه ها از عوارض آن است.
عادت به مصرف خوراکی هایی که تراکم کالری بالا اما ارزش تغذیه ای پایینی دارند، می تواند باعث ابتلای بچه ها به اضافه وزن و چاقی شود و همین افزایش وزن، زمینه بروز بلوغ زودرس را در آنها فراهم می کند.
زمانی که فرایند بلوغ اتفاق می افتد، کودک یا نوجوان با رشد سریع قدی مواجه می شود. در بسیاری از موارد، ممکن است قد کودک یا نوجوان در زمان بلوغ، کاملا طبیعی یا حتی مقداری بلندتر از افراد همسن و سال خود هم باشد اما وارد شدن زودرس به مرحله بلوغ، باعث افزایش ترشح هورمون استروژن و بسته شدن زودتر از موعد صفحات رشد خواهد شد.
بلوغ زودرس، با کوتاهی قد در دروان بزرگسالی، رابطه مستقیمی دارد.
جلوی چاقی بچه ها را بگیرید
ابتلا به اضافه وزن و چاقی، یکی از عوامل بروز بلوغ زودرس در کودکان است. متاسفانه زندگی ماشینی امروز، بچه ها را بسیار کم تحرک کرده است. اگر والدین هم حواسشان به خورد و خوراک بچه ها نباشد، زمینه بروز بسیاری از بیماری ها در آنها فراهم خواهد شد.
الگوهای غذایی نامناسب و ذائقه سازی نادرست می تواند بچه ها را با بلوغ زودرس مواجه کند.
مثلا اگر والدین باید مصرف غذاها و میان وعده های چرب و شیرین را در برنامه غذایی کودکان خود محدود کنند و ذائقه آنها را از زمان آغاز غذای کمکی (6 ماهگی)، به خوردن خوراکی های چرب، شور و شیرین عادت ندهند. نباید فرزندان خود را به مصرف لبنیات پرچرب یا دسرهای شیرین و غذاهای سرخ کرده که عامل افزایش وزن و ابتلا به بلوغ زودرس بچه ها هستند، عادت دهند.
زمان طبیعی شروع بلوغ در دخترها از حدود 9 تا حدود 13.5سالگی است
برخی از خوراکی ها مانند شکلات ها، تراکم کالری بالایی دارند و می توانند با افزایش وزن، عامل بتلا به بلوغ زودرس شوند. از طرف دیگر، شاید ترکیب های ادعا شده دیگری مانند جین سینگ و کافئین، به خودی خود باعث ابتلا به بلوغ زدرس نشوند اما وجود هیچ کدام از این ترکیب ها در برنامه غذایی کودکان ضرورتی ندارد و بدن بچه ها برای رشد مناسب، اصلا به این خوراکی ها نیازمند نیست. بنابراین حذف آنها از برنامه غذایی بچه ها مشکلی برایشان ایجاد نمی کند.
به گفته این متخصص تغذیه، تغذیه علم تعادل است و اگر تمام مواد غذایی در حجم متعادل و متناسبی در برنامه غذایی بچه ها گنجانده شود و بتوانند تحرک کافی در طول روز داشته باشند، نیازی به حذف و اضافه های بی جهت در رژیم غذایی شان نخواهد بود.
منظور از بلوغ زودرس چیست؟
زمان طبیعی شروع بلوغ در دخترها از حدود 9 تا حدود 13.5سالگی و در پسرها از حدود 9 تا 14 سالگی است. اگر دختری در سن کمتر از 8 و پسری در سن کمتر از 9 سال با علائم اولیه بلوغ مواجه شود، معمولا می گویند که دچار بلوغ زودرس شده است. اگر دختری بعد از 13.5 و پسری بعد از 14 سالگی علائم بلوغ را در خود ببیند نیز معمولا می گویند که دچار بلوغ دیررس شده است.
اگرچه هنوز شواهد قطعی درباره تاثیر مستقیم مواد غذایی بر ابتلا به بلوغ زودرس وجود ندارد اما بلوغ زودرس می تواند علاوه بر ایجاد اختلال در رشد قدی، مشکلات روانی هم برای بچه ها در پی داشته باشد. زمانی که هنوز کودکان ما به بلوغ روانی نرسیده باشند و از نظر قدرت تفکر، تعقل و تصمیم گیری، رشد کافی نکرده باشند و علائم بلوغ زودرس در آنها ظاهر شود، با معضلات روانی و مشکلات خلقی فراوانی مواجه خواهندشد. از این رو، اگر علائم اولیه بلوغ زودرس را در فرزندتان دیدی، حتما باید او را نزد پزشک ببرید تا بتواند دلیل این بیماری را تشخیص دهد و با راه های علمی، جلوی ابتلا به بلوغ زودرس را بگیرد. این علائم در دختران به صورت تغییرات خلقی و جوانه زدن پستان ها و در پسران با ضخیم شدن موهای صورت و بدن، دورگه شدن صدا و ایجاد حالت های تهاجمی در آنها خود را نشان می دهد.
استفاده مداوم از میوه هایی که دارای باقیمانده سموم کشاورزی هستند باعث بلوغ زودرس میشود
تاثیر عوامل محیطی بر بلوغ زودرس
احتمال ابتلا به بلوغ زودرس در دخترها 10 برابر بیشتر از پسرهاست. متخصصان آمریکایی بر این باورند که علاوه بر سابقه خانوادگی، عوامل محیطی هم می توانند بر بروز بلوغ زودرس به خصوص در دختربچه ها تاثیرگذار باشند.
در ادامه به برخی از مهم ترین این عوامل اشاره می کنیم:
آفت کش ها: متاسفانه یکی از چالش های دنیای امروز در زمینه کشاورزی، استفاده بی رویه و نامناسب از انواع سموم، کودها و آفت کش های شیمیایی در مزارع و باغ هاست.
کشاورزان و باغداران باید دوز مصرفی استانداردی برای استفاده از این محصولات در نظر بگیرند و دوره کارنس محصولات کشاوری را هم رعایت کنند. زیرا استفاده مداوم از میوه ها، سبزی ها و صیفی هایی که دارای باقیمانده آفت کش ها و سموم کشاورزی هستند، می تواند به روند بلوغ در کودکان، سرعت بیشتری بدهد.
ظرف های پلاستیکی: بیسفنول A، نوعی ترکیب شیمیایی است که می توان آن را در ظرف های پلاستیکی پیدا کرد. استفاده مداوم از این ظرف های پلاستیکی برای نگهداری یا مصرف غذاهای داغ، گرم و چرب در بچه ها، باعث ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی هورمون های بدن آنها و احتمال ابتلایشان به بلوغ زودرس می شود. بهتر است والدین از ظرف های شیشه ای برای سرو غذای فرزندان خود استفاده کنند و غذای مهد و مدرسه آنها را در ظرف های پلاستیکی نریزند.
زندگی کنار دریا: احتمال بلوغ زودرس دختربچه هایی که نزدیکی دریا زندگی می کنند، 10 تا 20 برابر سایر دختربچه هاست. محققان می گویند که شاید استفاده مستمر از غذاهای دریاهای آزاد، علت این مساله باشد.
شما را به خواندن مقالات بیشتر در موضوع تغذیه و بهداشت کودکان دعوت میکنم.