خلاقیت موضوع
جالب و بحث انگیزی هست که تاثیر آن در موفقیت و پیشرفت افراد ثابت شده است. اکثر
روانشناسان آموزشی چه در مکتب شناختی و چه در مکاتب رفتاری معتقدند که خلاقیت و
آفرینندگی قابل آموزش هستند.
در زیر مراحل آموزش خلاقیت آمده است .
1. طبقه بندی مسائل
مسائلی را که به یادگیرندگان می دهید طبقه بندی کنید.
مسائل و موضوعات را بطور کلی می توان به دو دسته مسائلی که شناخته شده هستند ولی
راه حل آنها معلوم نیست و مسائلی که در آن هم مساله و هم روش حل مساله برای دانش
آموز و کل بشریت ناشناخته است، طبقه بندی کرد. ابتدا مسائلی به دانش آموز داده شود
که از دسته اول هستند یعنی مساله شناخته شده است ولی روش حل مساله برای دانش آموز
ناشناخته است. به تدریج میتوان دانش آموز را در موقعیت هایی قرار داد که
در آن هم مساله و هم روش حل مساله ناشناخته هستند. هر چه موقعیت برای یادگیرنده
ناشناخته تر باشد میزان خلاقیت او بیشتر خواهد شد.
2. آموزش مهارت های حل مساله
به یادگیرندگان مهارت های حل مساله را آموزش دهید و آنها را
به استفاده از این مهارت ها ترغیب نمایید. پژوهش های انجام شده اثر بخشی تعدادی از
فنون و مهارت های حل مساله را در یادگیری تفکر آفریننده نشان دادهاند . معروف ترین
آنها "روش بارش" مغزی است.
علاوه بر روش بارش مغزی ، آموزش "مهارت های پژوهشی "
نیز یادگیرنده را در یادگیری خلاقیت کمک می دهد. آموزش های روش صحیح وضع کردن
فرضیه و آزمودن آن، توانایی های تفکر خلاق را در یادگیرندگان افزایش میدهد.
3. اهمیت دادن به دستاوردهای خلاقانه
یادگیرنده
دستاوردهای خلاقانه ی یادگیرنده را
مورد تشویق قرار دهید. تشویق و تقویت رفتارهای خلاقانه مانند تشویق هر نوع رفتار
دیگر باعث نیرومندی و افزایش آن میشود. برای این منظور نسبت به سوالات غیر متعارف
یادگیرنده با احترام برخورد کنید و به آنها توجه کنید و از سرکوب کردن چنین
سوالاتی خودداری کنید.
به آنها فرصت
دهید تا بدون ترس از عواقب ارزشیابی شما از کارشان به یادگیری ، تفکر و اکتشاف
بپردازند.
4. بگذارید کودکان تجربه کنند !
تجارب کودکان را به موارد به خصوصی
محدود نکنید. علاوه بر شرایط معمول و موقعیت های متداول آموزش رسمی برای دانش
آموزان فرصت های تازه و متنوعی را نیز فراهم آورید. برای مثال در درس علوم از دانشآموزان
بپرسید، اگر نیروی جاذبه وجود نداشت چه اتفاقی برای انسان میافتاد؟
بیشتر سوال هایی
را مطرح کنید که با چگونه و به چه طریق شروع میشوند.
سوال هایی را
مطرح کنید که تعداد زیادی جواب داشته باشند.
5. کشف استعدادهای ویژه هر دانش آموز نسبت به
اختلافات فردی یادگیرندگان با احترام برخورد کنید، در یادگیری هرگز دانشآموزان را
به رقابت با یکدیگر وادار نکنید و از یکسان بار آوردن آنها بپرهیزید. شواهد موجود
نشان میدهد که برخوردهای والدین و معلمان با کودکان در سال های پائین کودکی بر رشد
استعدادهای آنها تاثیر فراوان دارد.