همه ما دوست داریم که فرزندانمان خوش زبان و دارای
مهارت های ارتباطی قوی باشند.
بعضی از کودکان انقدر جذاب صحبت می کنند که محال است
از صحبت کردن آنان خسته شویم؛ احتمالا شما هم دلتان می خواهد که فرزندی خوش زبان و
با مهارت ارتباطی بالا داشته باشید.
همانطوری که می دانید داشتن فن بیان و مهارت
های ارتباطی بالا، تاثیر بسزایی در موفقیت و آینده فرزندانمان دارد؛ که اهمیت این
قضیه مخصوصا در سنین نوجوانی و جوانی نقش حساس تری پیدا می کند.
اما سوال این است که
چگونه می توانیم مهارت های ارتباطی فرزندان خود را پرورش دهیم و مهارت های ارتباطی
او را تقویت نماییم.
در ادامه 10راهکار ساده که می تواند در مهارت های ارتباطی و
فن بیان فرزندانمان بسیار موثر باشد را ذکر کرده ایم:
- به کودک خود فرصت بدهید و صبر کنید؛
اکثر ما
در زمان مکالمه عادت داریم تا نفر مقابل حرفش تمام نشده، شروع به حرف زدن می کنیم.
اینگونه صحبت کردن با کودکان اشتباه است. کودکان برای پاسخ دادن به سوالات شما
نیاز به زمان دارند.
استفاده از قانون 5 تا 10 ثانیه صبر یک راهکار مناسب می باشد
تا به فرزندان فرصت کافی برای فکر کردن و پاسخ دادن را بدهیم. قانون 5 تا 10 ثانیه
علاوه بر تقویت مهارت های
ارتباطی و فن بیان کودکان می تواند برای بهبود لکنت زبان در بعضی از کودکان نیز بسیار
موثر باشد.
- بیش از حد
اشتباهات فرزندانمان را اصلاح نکنیم.
اگر
اصرار دارید فرزندتان کلمات را صحیح تلفظ کند، حتی اگر کلمه ای باشد که در زندگی
آینده او زیاد مورد استفاده قرار می گیرد، لطفا دست نگه دارید.
اصلاح مداوم تلفظ
کلمات، نه تنها سبب تقویت فن بیان کودکان نمی شود، بلکه در اکثر مواقع نتیجه ای عکس
دارد.
هر چقدر شدت تصحیح کردن شما بیشتر باشد، نه تنها تکلمه فرزندانتان بهتر نمی
شود، به همان اندازه نیز پیامد های نامطلوبی بر روی روحیه فرزندتان دارد.
نباید به
حرف زدن و نحوه تکلم و بیان کودک بعد منفی بدهید. چرا که ممکن است کلا جلوی حرف
زدن کودک را بگیرید. انجام این کار دقیقا مثله این می ماند که شما به کسی که نمی
تواند رانندگی کند بگویید بهتر رانندگی کن !!!!
- پذیرفتن کودک خود به عنوان یک هم صحبت کامل
صحبت
کردن با فرزندتان را دقیقا به چشم صحبت کردن با یک فرد بزرگ سال که یک هم صحبت
کامل است نگاه کنید. یعنی زمانی که با فرزند خود صحبت می کنید، تمام حواستان به او
باشد؛. ارتباط چشمی برقرار کنید و منتظر جواب دادنش باشید.
مسلما
کودک شما مرتبا صداهایی (بی معنی و نامفهوم) در می آورد که شما نمی فهمید. اما باز
هم فرصت دهید تا صدا در بیاورد. حدس بزنید که چه می گوید و بر اساس حدس های خود
صحبت کردن با او را جلو ببرید. حتی اگر مطمئن نیستید منظورش چیست.
سعی کنید همیشه
با صحبت ها و اصوات کودکانه با او صحبت نکنید. البته هر از گاهی ایرادی ندارد؛ ولی
از 9 ماهگی کودک به بعد این کار را محدود کنید.
- یک الگوی خوب برای فرزندتان باشید.
در اینجا
ما در مورد یک الگو زندگی شدن برای فرزندانتان صحبت نمی کنیم؛ بلکه منظور ما این
است که شما از لحاظ صحبت کردن باید یک الگو برای فرزندان خود باشید.
شما برای این
که بتوانید مهارت های ارتباطی و فن بیان کودک خود را تقویت کنید ابتدا باید نشان
دهید که خودتان در این کار تبحر دارید. یک روش مناسب این است که همیشه یک سطح
بالاتر از فرزندانتان صحبت کنید که سبب می شود همواره فرزندان شما انگیزه ای برای
بهبود و تقویت مهارت های ارتباطی و فن بیان خود داشته باشند.
امروزه
اکثر والدین به تلویزیون به عنوان راه حلی برای سرگرم کردن فرزندانشان استفاده می
کنند تا بتوانند به مشغله های خود برسند.
توصیه ما به شما این است که زمان روشن بودن
تلویزیون را محدود کنید. چرا که خاموش بودن تلویزیون در طولانی مدت سبب بهبود قوه
تخیل کودک می شود و فرزندانتان یاد می گیریند که چطور خودشان را سرگرم کنند و در
نتیجه مهارت های ارتباطی و فن بیان کودکان تقویت می شود.
- خواندن و خواندن و خواندن؛
منظور از
خواندن تنها کتاب نیست. پشت جبعه های بیسکویت یا نوشته های روی لباس ها را
بخوانید. تابلو های راهنمایی رانندگی را بخوانید. هر قدر فرزندتان بیشتر درمعرض
ساختار های زبانی قرار بگیرد، زود شروع به درک آنان می کند.
یک راهکار بسیار خوب
برای تقویت فن بیان و مهارت ارتباطی کودتان این است که زمانی که دارید برای
کودکتان کتاب می خوانید، لازم نیست تمام کتاب را خط به خط بخوانید عکس های کتاب را
نگاه کنید در مورد عکس ها برای کودکان توضیح دهید.
این رویه دو نتیجه دارد:
1 ـ فرزند شما استفاده از قوه تخیل خود را گسترش میدهد.
2 ـ فرزند شما مهارت های زبان پذیری و بیان زبان را تقویت
می کند.
لذا سعی
کنید حداقل یک کتاب را در روز بخوانید. می توانید سعی کنید شب، قبل یا همزمان با
رفتن به تخت خواب و صبح نیز همزمان با بیداری و قبل از شروع اعمال روزانه یک کتاب
برای کودک بخوانید.
- سوال هایی با پایان باز از کودکان بپرسید.
دقت
داشته باشید که نباید کودک را با سوالات مکرر بمباران کنید؛ با این تصور که این کار
باعث تقویت مهارت های زبانی کودک می شود. خود را یک هم کلام و یا الگو فرض کنید، نه
به عنوان یک امتحان گیرنده.
سوال های با پایان باز همان چیزی است که می تواند پاسخ
های بلند داشته باشد. همین پرسش و پاسخ های بلند سبب می شود تا فرزند شما شروع به
فکر کردن و استدلال نماید.
این سوالات چند نمونه از پرسش و سوال های باز هستند:
سوال
مختوم به آری یا خیر: آیا شما به فروشگاه رفتید؟
بیان
سوال فوق با پایان باز: کجا رفتی؟
سوال
مشابه: چه چیزی را دیدید؟
سوال
مختوم به آری و خیر: آیا این کتاب خوب بود؟
سوال
دارای پایان باز: چه چیزی در مورد آن کتاب دوست داشتید؟
عبارت
بسیار مفید برای ارتقای مهارت های کلامی کودک این است که: در باره فلان چیز به من
بگو ...
- واژه ها و کلمات
را تکرار کنید
واژه ها
و کلمات را تکرار کنید، مخصوصا زمانی که فرزند شما نوزاد است و سنش کم است.
یک
نوزاد برای اینکه بتواند شروع به گفتن یک کلمه بکند، حداقل 100 بار باید آن را
بشوند. تعداد دفعات استفاده از کلمات و واژه های مختلف را زیاد کنید.
راز یادگیری
تکرار است و این گونه است که کودکان می توانند فن بیان و مهارت های ارتباطی خود را
بهبود بخشند.
- نتیجه گیری کنید و آن
را توضیح دهید.
هر چه
زودتر مفهوم نتیجه گیری را به فرزندتان تعلیم دهید بهتر است. این البته به این
معنی نیست که شما فرزند 2 ساله خود را تنبیه کنید؛ اما زمانی که اتفاقی رخ میدهد، صبور باشید و یا زمانی که کاری اشتباه انجام می شود، به کودکان کمک کنید بدانند چرا این
اتفاق افتاده و دلیل آن چه چیزی بوده است.
رعایت این نکته صبر و حوصله زیادی لازم
دارد؛ ولی در بلند مدت تاثیر مطلوبی دارد و بر روی مهارت ارتباطی و فن بیان کودکان
بسیار تاثیر گذار است.
** مثال
برای مواجهه با یک کودک: کودک روی
صندلی ایستاده، سقوط میکند و سپس شروع به گریه می کند (فرض ما این است که به کودک
آسیبی وارد نشده است) والدین
می توانند از این واقعه نتیجه گیری کنند و بگویند این نتیجه ایستادن شما روی صندلی است که
ممکن است شما سقوط کرده و صدمه ببینید، لذا شما نباید روی صندلی بایستی.
- تشویق کردن کودک به خاطر حرف زدن
تشویق
کردن از مواردی است که باید خیلی در آن تعادل را حفظ کنید. نباید هر زمان که
فرزندتان حرف می زند به او بگویید: چقدر خوب حرف می زنی. بین تشویق هایتان فاصله
بگذارید. حداقل چند باری در طول روز او را تشویق کنید و بقیه اوقات با صحبت کنید.
- جملات تحسین آمیز خاص کودکان
هنگامی
که آنها نام صحیح چیزی را بر زبان می آورند، می توانید با لحن تمجید و تحسین بگویید: چقدر عالی و
یا قشنگ حرف زدی.
**مثال
برای نوجوانان: شما می توانید
خطاب به نوجوانان بگویید: ببین از چه کلمه پیچیده ای استفاده کردی و چقدر حجم
لغاتت زیاد شده.
در سطح بالاتر شما می توانید آنها را بخاطر مسئله که خودش و بدون
کمک دیگران حل کرده از عبارات زیر استفاده کنید:
1 ـ تو خود تنهایی این مسئله رو حل کردی
2 ـ من دوست دارم بدونم چطوری به این نتیجه درست رسیدی؟
3 ـ جمله ی فوق العاده ای بود.